Dartsport uitleg

Darts of darten is een spel dat gespeeld wordt met drie darts (pijltjes) en een dartbord.

Het spel werd vanouds voornamelijk in Engelse pubs gespeeld, maar sinds de successen van Raymond van Barneveld is de sport ook in Nederland populairder geworden. Het bekendste darttoernooi is het World Professional Darts Championship (voorheen ook wel bekend als The Embassy, nu ook wel bekend als The Lakeside), dat jaarlijks op de Lakeside Country Club in het Engelse Frimley Green wordt gespeeld. De internationale bond is de World Darts Federation (WDF). In onze contreien zijn er de Nederlandse Darts Bond (NDB) en de Belgische Dart Bond (BDB). Onder invloed van de Engelse commerciële omroep Sky Sports is in 1992 een tweede internationale dartbond opgericht: de Professional Darts Corporation (PDC). Eén van de belangrijkste darters van deze bond is Phil Taylor. De bekendste Nederlandse darter bij de PDC was Roland Scholten, tot de overstap van, Van Barneveld in februari 2006 en zo ook die van Jelle Klaasen, Michael van Gerwen en Vincent van der Voort in januari 2007 naar deze bond. Het PDC World Darts Championship wordt tegenwoordig als het meest prestigieuze toernooi gezien, zo was de prijzenpot in 2012 meer dan drie keer zo groot als die van The Lakeside (£1,000,000 om £320,000).

De nummering, die aan de buitenzijde van het dartbord rondom het scorende gedeelte te zien is, lijkt willekeurig te zijn aangebracht, maar hoge scores staan nooit naast elkaar. Er zit geen echte logica in, maar toch is het met opzet zo gedaan. In 1896 ontwierp Brian Gamlin, een toen 44-jarige timmerman uit Bury Lancashire, de nummering van het dartbord, zoals die nu nog bekend is. Omdat de nummering zo door elkaar loopt, speelt geluk een veel minder belangrijke rol. De nummering is nu zo geplaatst dat naast ieder hoog getal twee lage getallen zitten; 20, 1 en 5; 19, 7 en 3; 18, 1 en 4; 17, 2 en 3. Het gebruik van deze nummering zorgt ervoor dat niet de speler met het meeste geluk wint, maar de speler die de techniek het meest beheerst.

Voor een wedstrijdbaan is een minimale ruimte nodig met een lengte van 4 meter, een breedte van 3 meter en een hoogte van 3 meter. Thuis kan er ook met een kleinere ruimte worden volstaan. Het dartbord moet zo worden opgehangen dat het midden van het bord (de Bullseye) 1,73 meter (5 ft 8 in) boven de vloer hangt. De afstand van de werplijn (oche, uitspraak: \’okkie\’) tot de voorkant van het dartbord bedraagt 2,37 meter (7 ft 9¼ in). De oche moet minimaal 61 centimeter (2 ft) breed zijn en de hoogte bedraagt tussen de 3,8 en 6 centimeter. Ter controle van deze 2 afmetingen kan de diagonale lijn tussen het hart van het dartbord tot de oche gemeten worden. Deze behoort dan 2,934m te zijn. Naast het dartbord hangt vaak een scorebord. Verder moet er voldoende verlichting aanwezig zijn, zodanig dat er geen hinderlijke schaduw op het bord ontstaat als de darts in het bord zitten.

Het wedstrijdbord dat tegenwoordig gebruikt wordt komt uit Londen. Het dartbord bestaat uit een ronde vezelplaat van 18 millimeter dik, waarop sisalvezelborsteltjes onder grote druk gelijmd en geperst worden. Het geheel wordt omlijst door een metalen band. Het bord wordt voorzien van een vakindeling door middel van verschillende kleuren. Vervolgens wordt er een metalen web op bevestigd dat diezelfde vakindeling heeft. De functie van dit web is er voor te zorgen dat altijd duidelijk is in welk vak een dart gegooid is. Op de buitenzijde wordt een metalen ring aangebracht waarop volgens de vakindeling bepaalde cijfers zijn bevestigd. Deze ring is los te maken, zodat de cijfers ten opzichte van het bord verschoven kunnen worden. Het is de bedoeling dat het vak (bed) 20 middenboven zit. Op deze 20 wordt normaal gesproken het meest gegooid. Hierdoor zal de bodemplaat dan ook in dit vak het eerste kapot gaan. Elke dart die gegooid wordt tast de vezeltjes van het bord aan. Door de lijmlaag valt het bord niet uit elkaar, maar na verloop van tijd wordt op bepaalde plaatsen een opeenhoping van vezeltjes zichtbaar, in de vorm van bulten. Om dit te voorkomen dient het bord om de zoveel tijd gedraaid te worden, zodat het cijfer twintig weer boven een nieuw, minder gehavend deel van het bord staat. De 20 staat wel altijd boven een zwart deel. Moderne sisalvezelborden moeten beslist niet worden natgemaakt zoals nog wel wordt gedacht.

De darts zijn de pijltjes waarmee op het dartbord gegooid wordt. Een setje darts bestaat uit drie pijlen, en elke pijl bestaat uit vier onderdelen (waarbij de punt officieel niet als los onderdeel wordt beschouwd).

De punt of point is van metaal en zit vastgeklemd (deze kunnen ook ingeschroeft zijn in de barrel, waardoor de punten die het schroefgedeelte zit heen en weer kan blijven bewegen), in de barrel door een taps toelopend gat. Bij het soft-tip darts is de punt van plastic. Deze punten zijn door de gebruiker zelf te vervangen, omdat de plastic punten snel kunnen afbreken.

De barrel is het onderdeel dat de darter vasthoudt en bepaalt het gewicht van de dart. Er bestaan verschillende soorten \’grips\’: van heel veel profiel naar glad. Ook in breedte en lengte variëren barrels, als ook in gebruikte materialen. Goedkopere barrels worden vervaardigd uit een legering met voornamelijk koper, in duurdere bestaan ze vooral uit nikkel en zilver, de duurste bestaan dan weer vooral uit maximaal 98% tungsten

De flight is de stabilisator van de dart. Flights variëren in lengte en breedte. Normaal gesproken heeft een flight vier vleugels, maar tegenwoordig zijn ze er ook met drie vleugels (doordat de darter de pijlen dusdanig werpt en daarbij de flight raakt van de vorige geworpen pijlen is er sinds een tijd een Flight Beschermer (Flight Protector) bedacht, die je boven op je flight aanbrengt, waardoor de schade van het boven op de vorige flights werpen daarmee verminderd kan worden.

De dart mag niet zwaarder zijn dan 50 gram en niet langer zijn dan 30,5 centimeter.

Voor de kleding waarin de spelers darten gelden geen speciale regels. Alleen op officiële wedstrijden is er vaak een kleding voorschrift. Denk aan: Dartsshirt met kraag, pantalonbroek donker van kleur, geen hoofddeksel.
Een dartsshirt moet vooral ruim en lekker zitten. In een strak shirt kun je je niet zo goed bewegen. Veel darters hebben een bijnaam en die plaatsen ze dan achter op hun dartsshirt. Bijv. Raymond van Barneveld noemt zichzelf Barney. Dat staat achter op zijn shirt. Ted Hankey noemt zich de Count Dracula. Dat heeft hij achter op zijn shirt staan.
Maar het is wel zo leuk als je in een team speelt dat je dezelfde kleding draagt, dan kan je goed zien wie bij elkaar horen.

Er zijn verschillende manieren om te darten, maar de bekendste gaat als volgt: elke speler krijgt 501 punten (dit kan in andere varianten ook 301, 701 of zelfs 1001 zijn) die hij/zij moet wegspelen door om de beurt drie pijltjes te gooien. De speler moet precies op 0 uitkomen, de laatste beurt wordt niet meegerekend als het puntenaantal daarmee onder de 0 zou komen. De laatste pijl “moet” wel altijd een dubbel zijn (dus de buitenste ring of de Bull’s eye). Diegene die als eerste op 0 uitkomt wint de game of leg. Meestal wint diegene die als eerste drie legs wint, de set, soms wordt ook gespeeld met het twee legs is 1 set principe. De uiteindelijke winnaar hangt af van de afspraak: bij bijvoorbeeld een best-of-9-sets wint de speler die het eerste vijf sets wint.

Een andere bekende spelvorm, en zeker voor beginners interessant, is tac-tics. Hierbij moet iedere speler proberen zo snel mogelijk de getallen 10 t/m 20 en de bull drie keer te raken (dicht gooien). Punten kunnen gescoord worden voor iedere keer dat een speler een getal raakt nadat hij/zij dit getal dicht heeft gegooid en de tegenstander nog niet. De winnaar is diegene die als eerste alle getallen heeft dichtgegooid en de meeste punten heeft (bij een gelijk aantal punten, wint diegene die alle getallen als eerste dicht heeft). Bij grotere groepen kan dit spel ook met teams worden gespeeld, van bijvoorbeeld 2 of meer personen, of zelfs met meerdere teams, hoewel dan de punten moeten worden vervangen door strafpunten.